Fënnef Joer tëscht der Iddi an dem UNESCO-Label

Fënnef Joer si vergaangen tëscht dem 4. Weltkongress vum World Network of Biosphere Reserves vum MAB-Programm (Man and the Biosphere vun der UNESCO), bei deem déi – deemools komplett utopesch – Iddi vun engem Biosphärereservat zu Lëtzebuerg gebuer ginn ass a senger Grënnung.

2016 : D’Iddi fir e Lëtzebuerger Biosphärereservat ze schafen entsteet

Dës Iddi huet ganz séier de Wee an d‘Käpp – an an d’Häerzer, ouni déi esou e Projet net funktionéiere kann – vun engem klenge Grupp vu Leit, déi dovunner begeeschtert waren an deen no an no gewuess ass, fonnt. Lieweg Diskussiounen, fruchtbar Renconteren, eng Abberzuel u Reunioune vun Aarbechtsgruppen, Consultatioune vun den Awunner, Echange mat Kanner a Jugendlechen, a Gespréicher mat diversen Interessegruppen hu schlussendlech dozou gefouert, datt déi eelef Gemenge vum Syndicat PRO-SUD eng gemeinsam Kandidatur fir den UNESCO Programm „Man and the Biosphere“ deposéiert hunn.

Dës fënnef Joer Aarbecht an déi vill Rencontere wieren ouni déi onermiddlech Ënnerstëtzung vun den nationalen a lokalen Autoritéiten net méiglech gewiescht. D’Iddi gouf vun Ufank u vun de Ministère fir Kultur, Ëmwelt, Landesplanung an Tourismus ënnerstëtzt, déi d’Kompetenzen an den Engagement vun hire Mataarbechter an den Déngscht vun dëser Kandidatur gestallt hunn. D’Kandidatur ass richteg a Gang komm, wéi de Gemengesyndikat PRO-SUD eestëmmeg decidéiert huet sech z’engagéieren, fir dat éischt Lëtzebuerger Biosphärenreservat um Territoire vun sengen eelef Membergemengen ze grënnen.

Den Engagement an den Interessi vun den Autoritéiten an den Awunner vun de bedeelegte Gemengen hunn d’Wichtegkeet an d’Attraktivitéit vum MAB-Programm bewisen, deem säi Sënn an Zweck eis permanent duerch déi dramatesch klimatesch an ökologesch Entwécklungen op eisem Planéit an Erënnerung geruff ginn. Déi verschidden Aarbechtsgruppen – déi gréisstendeels aus Fräiwëllegen zesummegesat waren – hunn am Virfeld vun der Kandidatur eng Dynamik an der Regioun ausgeléist, déi matgerappt huet.

2017 & 2018: Aarbechtsgruppe beschäftegen sech mat der Ëmsetzung vun der Iddi

© Marc Weis

© Minett UNESCO Biosphere / Syndicat PRO-SUD

© Minett UNESCO Biosphere / Syndicat PRO-SUD

Vu Mäerz bis Dezember 2017 huet en éischten Aarbechtsgrupp, deen aus zwee Vertrieder vun der UNESCO-Kommissioun (Catherine Decker a Simone Beck), dem Kulturberoder Robert Garcia an dem Jean Goedert bestoung, sech reegelméisseg informell informéiert iwwer déi verschidden Aspekter vum MAB-Programm an d’Potenzial vun der Südregioun. Et gouf séier kloer, datt de MAB-Grupp misst erweidert ginn, fir Experten aus esou ënnerschiddleche Beräicher wéi Geologie, Landesplanung, Gestioun vum Schutzgebitter, Biodiversitéit, Soziologie, Geschicht, Tourismus a Kultur mat anzebannen. Vun Ufank u gouf et eng enk a fruchtbar Zesummenaarbecht mam Gemengesyndikat PRO-SUD a senge Mataarbechter, ouni déi d’Koordinatioun vun der Kandidatur an d’Konkretiséiere vum Projet net méiglech gewiescht wieren.

Am Laf vum Prozess si méi spezifesch Aarbechtsgruppen entstanen, mat geziilten Aufgaben:

• Den Aarbechtsgrupp „Zoning“ ënner der Presidence vum Myriam Bentz, ënnerstëtzt vum Ann-Kathrin Wirth (Département de l’Aménagement du Territoire), huet déi verschidden Zonen, déi vun der UNESCO fir all Biosphärereservat gefuerdert ginn, definéiert an ofgegrenzt. Et sinn dëst:
  • – Kärzonen, déi komplett ënner Naturschutz stoe mussen
  • – Pufferzonen, déi duerfir do sinn den Impakt vu mënschlechen Aktivitéiten op d‘Kärzonen ze reduzéieren, an
  • – Transitiounszonen, déi all déi Surfacen zesummefaassen, wou mënschlech Aktivitéite stattfannen.

• Den Aarbechtsgrupp „Eise Stol“, ënner der Leedung vum Robert Garcia, huet d’Infrastrukturen an den industrielle Patrimoine an den eelef Gemenge vum PRO-SUD analyséiert. D’Zil war hiert Verschwanne fir Immobiliezwecker ze verhënneren an e kohärent Notzungskonzept fir dëse Patrimoine z’entwéckelen. Dësen Aarbechtsgrupp huet och fir d’Iddi vum “Centre national de la culture de l’industrie” nei belieft, e Projet, deen 2004 lancéiert gouf, awer der Finanzkris vun 2008 zum Affer gefall war. Fir méi kohärent schaffen ze kënnen, hunn d’Membere vun dësem Aarbechtsgrupp am Juli 2019 den Asbl „Industriekultur – Centre National de la Culture industrielle“ gegrënnt, deen eng Konventioun mam Kulturministère krut a mat dësen dräi Aufgabe betraut gouf:
  • – D’Vernetzung vun allen Acteuren, Associatiounen an Initiativen, déi sech mat de verschiddenen Aspekter vun der Industriekultur beschäftegen (fir d‘éischt am Süde vum Land, duerno och an den anere Regioune vu Lëtzebuerg);
  • – D’Ausschaffe vun Iddien, fir déi zukünfteg Notzung vun der Gebléishal um Belval;
  • – D‘Entwécklung vun engem Konzept fir en nationalen Zentrum vun der Industriekultur.

• Den Aarbechtsgrupp „Red Rock Trail“, ënner der Presidence vum Lynn Reiter (Office Régional de Tourisme), huet un der Vernetzung vu Wander- a Vëlosweeër geschafft fir e „Minett Trail“ ze schafen, e Wanderwee deen aktuell eng 90 Kilometer laang ass, déi eelef Gemenge vun der Minett Unesco Biosphere matenee verbënnt an deen all Naturschutzgebidder, d‘Stied an d’Uertschafte vun der Regioun verbënnt.

• Deen anere grousse Projet, dee vun dësem Aarbechtsgrupp initiéiert gouf a vum OAI (Ordre des Architectes et des Ingénieurs-Conseils) mat der Ënnerstëtzung vun de Gemenge realiséiert gouf, war en Architekturconcours mam Zil fir an all Gemeng eng originell touristesch Iwwernuechtungsméiglechkeet (Kabaischen) ze kreéieren, entweder an engem alen Industriegebai, an engem Haus am Duerfkär oder an enger Eisebunnswaggon.

• De Lucien Hoffmann (Luxembourg Institute of Science and Technology – LIST) huet d’Aarbecht vum Aarbechtsgrupp „Biodiversitéit“ koordinéiert, deen sech mat de verschiddenen Zorte vu Flora a Fauna, déi typesch fir de Minett sinn, beschäftegt huet.

• Den Aarbechtsgrupp „Regional Produiten“ ënnert der Leedung vum Isabelle Renoir (PRO-SUD) huet sech mat der Analys vun der lokaler Liewensmëttelproduktioun a kuerze Liwwerketten beschäftegt. E wichtege Bestanddeel vun der Aarbecht waren d‘Vernetzung vun den Acteuren an Informatiounscampagnen, déi an Zesummenaarbecht mam LISER (Luxembourg Institute of Socio-Economic Research) entwéckelt gi sinn.

© Ville de Dudelange

© Minett UNESCO Biosphere / Syndicat PRO-SUD

© Marc Weis

2019 & 2020: Depot vun der Kandidatur an Unerkennung als Biosphärereservat

De 27. September 2019 hunn d‘Presidentin vun der Lëtzebuerger UNESCO-Kommissioun an de President vum PRO-SUD d’Kandidatur vun der “Minett UNESCO Biosphere” dem MAB-Sekretariat iwwerreecht.

Den d’Reunioun vum ICC (International Coordinating Council of the MAB Program), déi Enn  Juni 2020 am Nigeria sollt sinn, a wou iwwert d’Kandidatur sollt decidéiert ginn, gouf wéinst der Covid-19-Pandemie zu enger virtueller Konferenz, déi de 27. an 28. Oktober 2020 war.

Den 28. Oktober 2020 huet den International Coordinating Council of the MAB Program d’Recommandatioun vum Conseil Consultatif ugeholl an d’Regioun als Minett UNESCO Biosphere am globalen Netzwierk vun der Biosphärereservater opgeholl. Fir Lëtzebuerg war dat déi éischt Participatioun an engem vun de wëssenschaftleche Programmer vun der UNESCO.

© Syndicat PRO-SUD

Hei ass d’Argumentatioun vum International Coordinating Council:

D’UNESCO begréisst dës éischt Propositioun vu Lëtzebuerg. Dat proposéiert Biosphärereservat enthält eng Rei fréier Dagebaugebidder an huet eng Fläch vun 200 km² (een Zéngtel vun der Gesamtfläch vum Land).

Et besteet aus eelef Gemengen am Süde vum Grand-Duché (an deenen en Drëttel vun der Lëtzebuerger Populatioun lieft). De Projet fir e Biosphärereservat opzebaue gëtt vum Gemengesyndikat PRO-SUD gedroen. D’Zil ass et de postindustriellen Image vun der Regioun z’erneieren, duerch de Schutz an den Erhalt vum lokalen historeschen a kulturelle Patrimoine, an iwwerdeems a punkto Entwécklung op d’Schafe vun ekonomesche Strukturen ze setzen, déi op der Wëssenschaft baséieren. (…)

De Comité Consultatif begréisst d’Spezifizitéit vun dëser Propose, déi eng staark Urbaniséierung an der direkter Noperschaft vun de Naturschutzgebidder opweises huet, wéi och d’Existenz vun effektiven Aspekter vun der postindustrieller biologescher Rekonversioun, déi e Modellcharakter kënnen hunn.